Średnia emerytura wypłacana przez ZUS po waloryzacji w marcu 2023 roku wyniosła 3 311,61 zł brutto.
Średnia emerytura
mężczyzn wyniosła 4 103,07 zł brutto, podczas gdy średnia emerytura
kobiet wyniosła 2 792,86 zł brutto.
Od 2012 roku średnia emerytura kobiet jest o ok. 30% niższa od średniej emerytury mężczyzn i ok. 15% niższa od średniej emerytury.
W marcu 2023 roku ZUS wypłacił emerytury prawie 6,14 mln emerytów.
Masa odpadów, które przywieziono do Polski na podstawie zezwoleń Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ) zwiększyła się ponad 3 razy między rokiem 2013 a 2021.
W 2013 r. do Polski przywieziono 110,3 tys. ton odpadów, w 2015 r. – 153,8 tys. ton, a w 2021 r. – 351 tys. ton.
Najwięcej odpadów na podstawie zezwoleń GIOŚ przywieziono do Polski w 2018 r. – 434,4 tys. ton.
W Polsce na koniec 2022 roku kobiet było więcej niż mężczyzn o prawie 1,3 mln (19,5 mln vs. 18,2 mln), a praktycznie cała ta przewaga dotyczyła kobiet w wieku 60 plus.
W grupie wiekowej 60 plus jest o 1,6 mln więcej kobiet niż mężczyzn (5,7 mln vs. 4,1 mln). Wynika to głównie z faktu, że kobiety żyją dłużej niż mężczyźni.
Natomiast w grupach wiekowych 18-29, 30-39 i 40-49 mężczyzn było nieznacznie więcej niż kobiet.
Jeszcze w 2007 r. w Polsce było więcej osób w wieku 18-29 lat (7,5 mln) niż osób w wieku 60 lat i więcej (6,9 mln), natomiast w 2022 r. osób w wieku 60+ było już ponad dwa razy więcej (9,8 mln) niż osób w grupie wiekowej 18-29 lat (4,7 mln).
Wartość zobowiązań ogółem samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej (SPZOZ) wynosiła:
IV kw. 2008 – 9,98 mld zł
IV kw. 2015 – 10,81 mld zł
IV kw. 2022 (dane wstępne) – 19,05 mld zł
Między IV kwartałem 2008 a 2015 r. zadłużenie wzrosło o niecały 1 mld zł,
a między IV kwartałem 2015 a 2022 r. zadłużenie wzrosło o ponad 8 mld zł.
Około jedna trzecia (31%) gospodarstw domowych korzystała wyłącznie z telewizji naziemnej w 2022 r., podczas gdy jeszcze w roku 2018 i 2019 było to około 37%.
W ramach telewizji naziemnej nadawane są 32 programy, wśród których głównym kanałem informacyjnym jest TVP Info, a brak jest np. TVN24 czy Polsat News.
Na koniec 2021 r. w Polsce funkcjonowało:
– 331 002 sklepów ogółem, czyli o prawie 30 tys. mniej ↘️ niż 2015 r. (360 750) i o prawie 55 tys. mniej ↘️ niż w 2008 r. (385 663)
– w tym 8 916 supermarketów, czyli o 2 tys. więcej ↗️ niż w 2015 r. (6 903) i o ponad 5 tys., czyli prawie 2,5 razy więcej ↗️ niż w 2008 r. (3 629).
Z danych zgromadzonych w rejestrach prowadzonych przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji wynika, iż w 2022 r. dokonano wpisów do rejestrów transakcji, mocą których cudzoziemcy, zarówno na podstawie wymaganego zezwolenia, jak i bez konieczności ubiegania się o zezwolenie, nabyli na podstawie 13066 transakcji nieruchomości gruntowe o łącznej powierzchni 12 823,95 ha.
Powierzchnia gruntów kupionych przez cudzoziemców w 2022 r. (12 823,95 ha) była ponad 3 razy większa niż powierzchnia gruntów kupionych przez cudzoziemców w 2015 r. (3 877,05 ha).
Wśród osób fizycznych najwięcej nieruchomości gruntownych w 2022 r. nabyli Niemcy – 1 354,44 ha. Było to ponad 10 razy więcej niż 2015 r., kiedy to Niemcy nabyli 130,04 ha gruntów.
Inwestycje w Polsce jako procent PKB (nakłady brutto na środki trwałe) spadły z poziomu 20,4% w 2015 r. do 16,8% w 2022 r. W tym samym okresie inwestycje w Unii Europejskiej (średnia dla 27 krajów) wzrosły z poziomu 20,2% do 22,7% PKB.
W latach 2007-2015 poziom inwestycji w Polsce był na zbliżonym poziomie co średnia europejska.
Poziom inwestycji w Polsce w 2022 r. osiągnął najniższą wartość od 1995 r., czyli od kiedy są dostępne dane dla Polski.
Inwestycje w Polsce jako procent PKB były trzecim najniższym poziomem w całej Unii Europejskiej w 2022 r. Na ostatnim miejscu była Grecja – 13,7% PKB, a na pierwszym Węgry – 28,4%.
We wrześniu 2022 (rok szkolny 2022/2023) w szkołach niepublicznych (szkoły podstawowe i licea ogólnokształcące) uczyło się 254 604 dzieci i młodzieży, co stanowiło 6,2% wszystkich uczniów tych szkół, których było ponad 4 miliony (4 099 060).
Z kolei we wrześniu 2013 (rok szkolny 2013/2014) w szkołach niepublicznych (szkoły podstawowe, gimnazja i licea ogólnokształcące) uczyło się 133 225 dzieci i młodzieży, co stanowiło 3,5% wszystkich uczniów, których było ponad 3,8 miliona (3 823 776).
W roku szkolnym 2022/2023 w szkołach niepublicznych uczyło się prawie dwa razy więcej uczniów (wzrost o 91%) niż w roku szkolnym 2013/2014.
Szkoły niepubliczne stanowiły 13,4% wszystkich szkół we wrześniu 2022, a we wrześniu 2013 – 9,3%.
Na koniec 2022 r. liczba pracujących emerytów wyniosła 826 tys. i była większa o 52% od liczby pracujących emerytów na koniec 2011 r. (541,9 tys.) i o 44% większa od liczby pracujących emerytów na koniec 2015 r. (575,4 tys.)
Między rokiem 2011 a 2022 udział pracujących emerytów w relacji do emerytów otrzymujących świadczenie wypłacane z ZUS zwiększył się z 10,9% do 13,5%.
Oznacza to, że na koniec 2022 r. pracował co siódmy emeryt, podczas gdy na koniec 2011 r. pracował co dziewiąty emeryt.
W 2022 roku do rejestru CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej) wpłynęło ok. 193 tys. wniosków dotyczących zakończenia działalności gospodarczej i prawie 346 tys. wniosków dotyczących zawieszenia działalności gospodarczej.
Różnica między liczbą wniosków o założenie i wznowienie działalności gospodarczej a liczbą wniosków o zakończenie i zawieszenie działalności wyniosła prawie minus 76 tys. i był to najgorszy bilans od 2015 r.
Po wejściu w życie Rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 24 lutego 2023 r., od 1 stycznia 2023 r. (będzie wyrównanie z datą wsteczną) nauczyciel dyplomowany zarabia 4 550 zł brutto i jest to o 30% więcej od płacy minimalnej, która do 30 czerwca 2023 r. wynosić będzie 3 490 zł brutto. W 2015 r. nauczyciel dyplomowany zarabiał 3 109 zł brutto, ale było to 78% więcej niż wynosiła płaca minimalna (1 750 zł).
W latach 2007 – 2012 (z wyjątkiem pierwszych 8 miesięcy w 2009 r. i 2010 r.) nauczyciel dyplomowany zarabiał ponad dwa razy więcej niż wynosiła płaca minimalna w danym roku (najwięcej w 2007 – o 135% więcej).
Przykładowe wynagrodzenia brutto w 2023 r.:
(po aktualizacji wynagrodzeń nauczycieli, w związku z wejściem w życie Rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 24 lutego 2023 r. oraz wynagrodzeń pracowników Lidla, po ogłoszonych w styczniu podwyżkach).
3 490 zł – płaca minimalna (3600 zł – od 1 lipca)
3 690 zł – nauczyciel początkujący z tytułem magistra z przygotowaniem pedagogicznym
3 890 zł – nauczyciel mianowany z tytułem magistra z przygotowaniem pedagogicznym
4 550 zł – nauczyciel dyplomowany z tytułem magistra z przygotowaniem pedagogicznym
Prawie 6-krotnie zwiększyła się liczba prób samobójczych podejmowanych przez dzieci i młodzież w grupie wiekowej 13-18 lat między 2013 a 2022 r. w Polsce.
W 2013 r. osoby z tej grupy wiekowej podjęły 348 prób samobójczych, podczas gdy w 2022 r. – 2008.
Liczba prób samobójczych podejmowanych przez dzieci i młodzież w grupie wiekowej 13-18 lat zwiększyła się o 42% w ciągu ostatniego roku (między 2021 a 2022) i aż o 147% od rozpoczęcia pandemii (między 2020 a 2022).
150 osób w wieku 13-18 lat odebrało sobie życie w wyniku samobójstwa w 2022 r.
365,3 tys. osób pobierało emeryturę* nowosystemową z ZUS w wysokości niższej niż najniższa emerytura (tzw. emeryturę głodową) na koniec grudnia 2022 r. To ponad 15 razy więcej niż w grudniu 2011 r., kiedy taką emeryturę pobierało – 23,9 tys. (wzrost o 341,4 tys. osób) i prawie 5 razy więcej niż w grudniu 2015 r., kiedy taką emeryturę pobierało – 76,3 tys. (wzrost o 289 tys. osób).
W grudniu 2022 r. najniższa emerytura krajowa wynosiła 1 338,44 zł brutto.
* bez emerytur z urzędu i bez emerytur częściowych.
Ponad 12-krotnie wzrosła liczba przypadków uchylania się od obowiązkowych szczepień w Polsce między 2003 a 2021 r.
Na koniec 2021 r. było 61 368 dzieci i młodzieży niezaszczepionych z powodu uchylania się od obowiązkowych szczepień, podczas gdy w 2003 r. – 4 893.
W okresie pandemii COVID19 między rokiem 2020 a 2021 liczba przypadków uchylania się od obowiązkowych szczepień wzrosła aż o 10 793. To największy roczny wzrost od 2003 r.
Najmniej dzieci i młodzieży niezaszczepionych z powodu uchylania się od obowiązkowych szczepień było w 2009 r. – 3 077 to jest prawie 20 razy mniej niż w 2021 r.
Przykładowe wynagrodzenia brutto w 2023 r.: (stan danych aktualny na 3 stycznia)
3 490 zł – płaca minimalna (3 600 zł – od 1 lipca)
3 424 zł – nauczyciel początkujący z tytułem magistra z przygotowaniem pedagogicznym*
3 597 zł – nauczyciel mianowany z tytułem magistra z przygotowaniem pedagogicznym*
4 224 zł – nauczyciel dyplomowany z tytułem magistra z przygotowaniem pedagogicznym*
3 950 – 4 300 zł – początkujący kasjer-sprzedawca w Biedronce (wynagrodzenie zależy od lokalizacji sklepu)
4 100 – 4 550 zł – doświadczony kasjer-sprzedawca ze stażem trzech lat pracy w Biedronce (wynagrodzenie zależy od lokalizacji sklepu)
3 750 – 4 600 zł – pracownik sklepu na początku zatrudnienia w Lidlu (wynagrodzenie zależy od lokalizacji sklepu)
4 100 – 5 050 zł – pracownik sklepu po dwóch latach pracy w Lidlu (wynagrodzenie zależy od lokalizacji sklepu)
5 100 – 5 500 zł – pracownik magazynu zajmujący się komisjonowaniem towaru po trzech latach pracy w Lidlu
Stopa oszczędności gospodarstw domowych w Polsce w 2021 r. była najniższa ze wszystkich krajów Unii Europejskiej* i wyniosła zaledwie 2,77%. Średnia unijna wyniosła 16,93%. Najwyższa stopa oszczędności była w Irlandii – 24,34%.
Prawie 4 mln osób (3,95 mln) korzystało z prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce na koniec drugiego kwartału 2022 r. Było to o ponad 3 razy więcej niż jeszcze w 2014 r., kiedy to prywatne ubezpieczenia zdrowotne posiadało 1,21 mln osób.
Z roku na rok coraz więcej Polaków korzysta z prywatnego systemu ochrony zdrowia.
Udział subwencji oświatowej i dotacji bieżącej na cele oświatowe w łącznych wydatkach jednostek samorządu terytorialnego na oświatę (dział 854 – Edukacyjna opieka wychowawcza i dział 801 – Oświata i wychowanie) zmniejszył się z 70% w 2012 r. do 63% w 2021 r.
W latach 2012-2016 ten udział utrzymywał się na stałym poziomie 70%, po czym systematycznie malał.
Jednostki samorządu terytorialnego finansują oświatę z subwencji oświatowej, dotacji oraz z dochodów własnych. Od 2017 r. oświata jest w coraz mniejszym stopniu finansowana z subwencji i dotacji, a w coraz większym – z dochodów własnych, kosztem innych zadań samorządu.
Najwyższe przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w 2021 r. spośród 66 miast na prawach powiatu było w Jastrzębiu Zdroju i wynosiło 8 987,51 zł. Przeciętne zarobki w Warszawie były dopiero na drugim miejscu – 7 687,58 zł. Z kolei najniższe były w Świętochłowicach – 4 816,93 zł.
Różnica w przeciętnym wynagrodzeniu brutto między Jastrzębiem-Zdrój a Świętochłowicami wyniosła 4 170,58 zł.
Od 2007 do 2021 roku przeciętne wynagrodzenie brutto najbardziej wzrosło w Tarnowie – o 148%, a najmniej w Katowicach – o 86%.
Wartość zobowiązań ogółem samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej wynosiła:
I kw. 2008 – 9 527 mln zł
I kw. 2015 – 10 560,9 mln zł
I kw. 2022 – 17 936,7 mln zł
Między I kwartałem 2008 a 2015 r. zadłużenie wzrosło o trochę ponad 1 mld zł,
a między I kwartałem 2015 a 2022 r. zadłużenie wzrosło o prawie 7,4 mld zł.
Wydatki gospodarstw domowych na alkohol w Polsce stanowiły 3,9% ich wszystkich wydatków w 2020 r. To ponad dwa razy więcej niż średnia unijna, która wyniosła 1,8%.
Polska znalazła się na wysokim czwartym miejscu za Estonią, Łotwą i Litwą.
W 2020 r. Polacy wydali więcej na alkohol niż np. na ubrania (3,7%) czy książki i gazety (1,4%). Ten udział 3,9% wydatków gospodarstw domowych na alkohol w 2020 r. był w Polsce najwyższy od 2004 r.
Co ciekawe, w 2020 r., czyli pierwszym roku pandemii COVID19 i lockdownów, w prawie wszystkich krajach Unii Europejskiej, bo aż w 23, udział wydatków gospodarstw domowych na alkohol zwiększył się w stosunku do roku 2019 r. Zmniejszył się jedynie w Chorwacji, a na Łotwie i Słowenii pozostał bez zmian (brak danych dla Malty).
W Polsce na 1000 mieszkańców przypadły 664 samochody osobowe w 2020 r. Był to trzeci najwyższy wskaźnik w Unii Europejskiej.
Najwięcej samochodów osobowych na 1000 mieszkańców było w Luksemburgu – 682, a najmniej w Rumunii – 379.
Średnia dla 27 krajów Unii Europejskiej wyniosła 560 samochodów na 1000 mieszkańców.
W ciągu 20 lat między rokiem 2000 a 2020 w Polsce liczba samochodów osobowych na 1000 mieszkańców zwiększyła się aż o 403 (z 261 do 664) i był to największy wzrost w całej Unii Europejskiej.
Łączna liczba kilometrów autostrad w Polsce zwiększyła się prawie 4 krotnie (z 441 km do 1754 km), a dróg ekspresowych aż prawie 18 krotnie (z 161 km do 2 870 km) między 2004 r. a 2021 r.
Najwięcej nowych autostrad oddano do użytku w 2011 r. – 210 km i w 2012 r. – prawie 241 km.
W latach 2017 i 2018 oraz w 2022 (do końca czerwca) nie oddano do użytku ani jednego kilometra autostrady.
Jeszcze w 2007 r. w Polsce było więcej osób w wieku 18-29 lat (7,5 mln) niż osób w wieku 60 lat i więcej (6,9 mln), natomiast na koniec czerwca 2021 r. osób w wieku 60+ było już prawie dwa razy więcej (9,8 mln) niż osób w grupie wiekowej 18-29 lat (5 mln).
Zobacz więcej danych GUS na temat ludności w Polsce
W Polsce ponad 2 razy więcej osób popełniło samobójstwo niż zginęło w wypadkach drogowych w 2021 r.
W wypadkach drogowych śmierć poniosło 2 245 osób, natomiast aż 5 201 osób popełniło samobójstwo w 2021 r.
Od lat liczba osób, które ponoszą śmierć w wyniku wypadków drogowych sukcesywnie spada.
Między 1999 a 2021 r. liczba osób, które zginęły w wyniku wypadków drogowych zmniejszyła się prawie 3-krotnie. W 1999 r. w wyniku wypadków drogowych śmierć poniosło 6 730 osób, podczas gdy w 2021 r. – 2 245.
Liczba osób, które poniosły śmierć w wyniku samobójstwa niestety wzrosła od 1999 r. z 4 695 osób do 5 201 w 2021 r.
W roku 1999 r. prawie 1,5 razy więcej osób poniosło śmierć w wyniku wypadków drogowych niż popełniło samobójstwo.
Średni czas trwania (sprawność) postępowań sądowych w I instancji wynosił ogółem 7,1 miesiąca w 2021 r. i był dłuższy o 3 miesiące od średniego czasu postępowania sądowego w 2011 r.
Między 2011 a 2021 średni czas postępowania w sądach rejonowych wydłużył się o 3,1 miesiąca (z 3,9 do 7 miesięcy), w sądach okręgowych wydłużył się o 3,2 miesiące (z 7 do 10,2 miesięcy).
Między rokiem 2015 a 2021 (za PiS) średni czas postępowania sądowego wydłużył się o 2,9 miesiąca (wzrost o 69% z 4,2 do 7,1 miesięcy).
Między rokiem 2011 a 2015 (za PO-PSL) średni czas postępowania sądowego wydłużył się o 0,1 miesiąca (wzrost o 2,4% z 4,1 do 4,2 miesiąca).
Inwestycje w Polsce jako procent PKB (nakłady brutto na środki trwałe) spadły z poziomu 20,1% w 2015 r. do 16,6% w 2021 r., osiągając jednocześnie najniższą wartość od 2005 r. W tym samym okresie inwestycje w Unii Europejskiej (średnia dla 27 krajów) wzrosły z poziomu 20,2% do 22% PKB.
W latach 2007-2015 poziom inwestycji w Polsce był na zbliżonym poziomie co średnia europejska.
Inwestycje w Polsce jako procent PKB były drugim najniższym poziomem (ex aequo z Bułgarią) w całej Unii Europejskiej w 2021 r. Na ostatnim miejscu była Grecja – 12,9% PKB, a na pierwszym Estonia – 28,6%.