Książka „Liczby nie kłamią. 71 rzeczy, które trzeba wiedzieć o świecie”, Vaclav Smil

Świat bardzo się zmienia i często nie wygląda tak, jak zapamiętaliśmy go ze szkoły, szczególnie jeśli kończyliśmy ją wiele lat temu. Patrząc na otaczającą nas rzeczywistość przez pryzmat faktów i liczb, a nie tylko opinii, możemy zmienić zdanie na różne kwestie lub utwierdzić się w swoich przekonaniach. Z pewnością jednak dzięki faktom i liczbom możemy lepiej rozumieć współczesny świat.

Książka „Liczby nie kłamią. 71 rzeczy, które trzeba wiedzieć o świecie”, napisana przez Vaclava Smila to bardzo wartościowa lektura, która właśnie przez pryzmat danych, mocno poszerza nasze horyzonty w różnych obszarach.

Każdy znajdzie tu coś dla siebie i każdy pewnie nie raz się mocno zdziwi podczas lektury, zastanawiając się „dlaczego ja o tym wcześniej nie wiedziałem/am?”, albo „dlaczego politycy i media o tym nie mówią?”.

Continue reading

Jak zmienia się struktura wiekowa ludności w Polsce?

Jeszcze w 2007 r. w Polsce było więcej osób w wieku 18-29 lat (7,5 mln) niż osób w wieku 60 lat i więcej (6,9 mln), natomiast na koniec czerwca 2021 r. osób w wieku 60+ było już prawie dwa razy więcej (9,8 mln) niż osób w grupie wiekowej 18-29 lat (5 mln).

Zobacz więcej danych GUS na temat ludności w Polsce

 

Stawki za czynności adwokackie z urzędu / opłaty sądowe

Stawki wynagrodzenia z urzędu między rokiem 2003 a 2022 nie zmieniły się, a w kilku przypadkach nawet zmniejszyły, podczas gdy w tym samym czasie płaca minimalna zwiększyła się prawie 3,8 razy.

Od 2002 r., z małą przerwą w 2016 r. stawki minimalne za czynności adwokackie, które są wypłacane przez Skarb Państwa na pokrycie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, pozostawały na takim samym poziomie.

W kilku przypadkach stawki adwokackie za pomoc prawną z urzędu jak np. opróżnienie lokalu, skarga na czynności komornika, świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego, uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, są obecnie nawet niższe niż jeszcze w 20 lat temu.

Continue reading

Ile osób popełnia samobójstwo, a ile ginie w wypadkach drogowych?

W Polsce ponad 2 razy więcej osób popełniło samobójstwo niż zginęło w wypadkach drogowych w 2021 r.

W wypadkach drogowych śmierć poniosło 2 245 osób, natomiast aż 5 201 osób popełniło samobójstwo w 2021 r.

Od lat liczba osób, które ponoszą śmierć w wyniku wypadków drogowych sukcesywnie spada.

Między 1999 a 2021 r. liczba osób, które zginęły w wyniku wypadków drogowych zmniejszyła się prawie 3-krotnie. W 1999 r. w wyniku wypadków drogowych śmierć poniosło 6 730 osób, podczas gdy w 2021 r. – 2 245.

Liczba osób, które poniosły śmierć w wyniku samobójstwa niestety wzrosła od 1999 r. z 4 695 osób do 5 201 w 2021 r.

W roku 1999 r. prawie 1,5 razy więcej osób poniosło śmierć w wyniku wypadków drogowych niż popełniło samobójstwo.

Continue reading

Ile trwają postępowania sądowe w Polsce?

Średni czas trwania (sprawność) postępowań sądowych w I instancji wynosił ogółem 7,1 miesiąca w 2021 r. i był dłuższy o 3 miesiące od średniego czasu postępowania sądowego w 2011 r.

Między 2011 a 2021 średni czas postępowania w sądach rejonowych wydłużył się o 3,1 miesiąca (z 3,9 do 7 miesięcy), w sądach okręgowych wydłużył się o 3,2 miesiące (z 7 do 10,2 miesięcy).

Między rokiem 2015 a 2021 (za PiS) średni czas postępowania sądowego wydłużył się o 2,9 miesiąca (wzrost o 69% z 4,2 do 7,1 miesięcy).

Między rokiem 2011 a 2015 (za PO-PSL) średni czas postępowania sądowego wydłużył się o 0,1 miesiąca (wzrost o 2,4% z 4,1 do 4,2 miesiąca).

Continue reading

Jak zmieniał się poziom inwestycji w Polsce?

Inwestycje w Polsce jako procent PKB (nakłady brutto na środki trwałe) spadły z poziomu 20,1% w 2015 r. do 16,6% w 2021 r., osiągając jednocześnie najniższą wartość od 2005 r. W tym samym okresie inwestycje w Unii Europejskiej (średnia dla 27 krajów) wzrosły z poziomu 20,2% do 22% PKB.

W latach 2007-2015 poziom inwestycji w Polsce był na zbliżonym poziomie co średnia europejska.

Inwestycje w Polsce jako procent PKB były drugim najniższym poziomem (ex aequo z Bułgarią) w całej Unii Europejskiej w 2021 r. Na ostatnim miejscu była Grecja – 12,9% PKB, a na pierwszym Estonia – 28,6%.

Continue reading

Więcej kobiet niż mężczyzn posiada wyższe wykształcenie

Odsetek Polek z grupy wiekowej 25-64 lata, które mają wyższe wykształcenie wynosi 38,8% i jest wyższy niż średnia w 27 krajach Unii Europejskiej (35,2%). Natomiast odsetek mężczyzn w wyższym wykształceniem wynosi 26,9% i jest niższy od średniej unijnej (30,4%).

Od kilku lat kobiety stanowią 58% wszystkich studentów w Polsce i 63% absolwentów uczelni wyższych. Na kierunkach technicznych kobiety wciąż stanową mniejszość. W roku akademickim 2020/2021 kobiety stanowiły 34% wszystkich studentów kierunków „Technika, przemysł, budownictwo”, choć więcej już ich było w grupie absolwentów tych kierunków – 41% w roku akademickim 2019/2020.

Continue reading

O ile procent wynagrodzenie nauczycieli było wyższe od płacy minimalnej w danym roku?

Aktualizacja danych po podwyżce obowiązującej od 1 maja 2022.

Od maja 2022 r. nauczyciel dyplomowany zarabia 4 224 zł brutto i jest to o 40% więcej od płacy minimalnej, która wynosi 3010 zł brutto. W 2015 r. nauczyciel dyplomowany zarabiał 3109 zł brutto, ale było to 78% więcej niż wynosiła płaca minimalna (1750 zł).

Między rokiem 2007 a 2013 (z wyjątkiem pierwszych 8 miesięcy w 2009 r. i 2010 r.) nauczyciel dyplomowany zarabiał ponad dwa razy więcej niż wynosiła płaca minimalna w danym roku (najwięcej w 2007 – o 135% więcej).

Continue reading

Jak bardzo jesteśmy uzależnieni od importu surowców energetycznych?

Wskaźnik uzależnienia energetycznego od importu surowców energetycznych (zależności energetycznej) pokazuje, w jakim stopniu dana gospodarka polega na imporcie surowców, aby zaspokoić swoje potrzeby energetyczne.

W 2020 r. wskaźnik uzależnienia energetycznego w 27 krajach Unii Europejskiej wynosił 57,5%, co oznacza, że ponad połowa potrzeb energetycznych UE była zaspokajana przez import surowców energetycznych.

Polska miała wskaźnik na poziomie 42,8%, czyli poniżej średniej unijnej. Najbardziej uzależniona od importu surowców energetycznych była Malta – 97,6%, a najmniej Estonia – 10,5%.

Continue reading

Ilu emerytów pracowało na koniec 2021?

Na koniec 2021 r. liczba pracujących emerytów wyniosła 812,9 tysi była większa o 50% od liczby pracujących emerytów na koniec 2011 r. (541,9 tys.).

Między rokiem 2011 a 2021 udział pracujących emerytów w relacji do emerytów otrzymujących świadczenie wypłacane z ZUS zwiększył się z 10,9% do 13,5%.

Continue reading

Jak wyglądają obroty handlowe z Rosją?

W 2021 r. łączna wartość polskiego eksportu towarów wyniosła 1,305 biliona złotych, natomiast wartość importowanych do Polski towarów – 1,308 biliona złotych.

Najwięcej towarów Polska eksportuje do Niemiec (374,1 mld zł), Czech (76,9 mld zł) i Francji (74,6 mld zł).

Najwięcej towarów Polska importuje z Niemiec (273,6 mld zł), Chin (194,3 mld zł) i Rosji (77,8 mld zł).

Rosja jest 7. krajem pod względem wartości eksportowanych towarów z Polski (36,6 mld zł) i 3. krajem pod względem wartości importowanych towarów do Polski (77,8 mld zł).

Continue reading

Ile było prób samobójczych i samobójstw dzieci i młodzieży?

4 krotnie zwiększyła się liczba prób samobójczych
podejmowanych przez dzieci i młodzież w grupie wiekowej 13-18 lat
 między 2013 a 2021 r. w Polsce. W 2013 r. osoby z tej grupy wiekowej podjęły 348 prób samobójczych, podczas gdy w 2021 r. – 1 411.

Liczba prób samobójczych podejmowanych przez dzieci i młodzież w grupie wiekowej 13-18 lat zwiększyła się o 56% w trakcie pandemii między rokiem 2019 a 2021.

Liczba prób samobójczych zakończonych zgonem w grupie wiekowej 13-18 lat zmniejszyła się o 13% między 2013 a 2021 r.
125 osób w wieku 13-18 lat odebrało sobie życie w wyniku samobójstwa w 2021 r.

Continue reading

Jak zmieniła się liczba nierzetelnych dłużników?

Ponad 10 krotnie wzrosło zadłużenie Polaków w wieku 18-25 lat widniejących na liście dłużników między 2013 a 2021 rokiem (wzrost z 42,8 mln zł do 453,9 mln zł). Według danych Krajowego Rejestru Długów w tym samym czasie łączne zadłużenie Polaków od 18-ego roku życia zwiększyło się ponad 3 krotnie (wzrost z 13,7 mld zł do 44,1 mld zł).

Na koniec 2021 r. było prawie 2,4 mln nierzetelnych dłużników w wieku 18+.

Continue reading

Jak kształtuje się poparcie dla Unii Europejskiej?

82% Polaków opowiada się za Unią Europejską według najnowszego Eurobarometru zrealizowanego w listopadzie-grudniu 2021 r.
To największe poparcie dla Unii Europejskiej wśród wszystkich krajów Wspólnoty.
Największy wzrost liczby respondentów opowiadających się za UE od wiosny 2021 był w Szwecji (+11), na Cyprze (+5) i w Polsce (+5).

Continue reading

Jaki procent wydatków gospodarstw domowych stanowią wydatki na energię elektryczną, gaz i inne paliwa?

Wydatki na energię elektryczną, gaz i inne paliwa stanowiły 7,9% wydatków gospodarstw domowych w Polsce w 2020 r. Był to drugi najwyższy poziom w całej Unii Europejskiej po Słowacji (9,1%).

Średnia unijna wynosiła 4,3%. Najmniejszy udział wydatków na energię elektryczną, gaz i inne paliwa w wydatkach gospodarstw domowych był w Luksemburgu (2,2%).

Continue reading

Ile osób w Polsce pobierało emeryturę niższą niż minimalna emerytura (tzw. emeryturę głodową)?

337,6 tys. osób pobierało emeryturę* nowosystemową z ZUS w wysokości niższej niż najniższa emerytura (tzw. emeryturę głodową) na koniec grudnia 2021 r. To aż 14 razy więcej niż w grudniu 2011 r., kiedy taką emeryturę pobierało 23,9 tys. (wzrost o 313,7 tys. osób).

W grudniu 2021 r. najniższa emerytura krajowa wynosiła 1 250,88 zł brutto.

* bez emerytur z urzędu i bez emerytur częściowych.

Continue reading

Ilu jest lekarzy w wieku 65 plus w Polsce?

Co czwarty lekarz (25,1%) uprawniony do wykonywania zawodu w 2020 r. był w wieku emerytalnym i miał 65 lat i więcej.
Jeszcze w 2007 r. w wieku 65+ był prawie co piąty lekarz (18,9%) uprawniony do wykonywania zawodu.

Na koniec 2020 r. było 153 499 lekarzy uprawnionych do wykonywania zawodu, w tym aż 38 526 lekarzy w wieku 65+.

Liczba lekarzy w wieku 65+ zwiększyła się o 62% między rokiem 2007 a 2020 (wzrost z 23 831 do 38 526). W tym okresie ogólna liczba lekarzy uprawnionych do wykonywania zawodu zwiększyła się o 21% (wzrost ze 126 337 do 153 499).

Continue reading

Jak wzrosły ceny przesyłek na Poczcie Polskiej?

Między rokiem 2013 a 2022 cena znaczka za wysyłkę zwykłego listu o najmniejszym gabarycie wzrosła o 125% z 1,60 zł do 3,60 zł.

W tym czasie cena za wysyłkę przesyłki priorytetowej wzrosła o 91% (z 2,35 zł do 4,50 zł), przesyłki poleconej o 71% (z 3,80 zł do 6,50 zł) a przesyłki poleconej priorytetowej o 87% (z 4,55 zł do 8,50 zł).

Continue reading

Ile jest przypadków uchylania się od obowiązkowych szczepień?

Ponad 10-krotnie wzrosła liczba przypadków uchylania się od obowiązkowych szczepień w Polsce między 2003 a 2020 r.

Na koniec 2020 r. było 50 575 dzieci i młodzieży niezaszczepionych z powodu uchylania się od obowiązkowych szczepień podczas gdy w 2003 r. – 4 893.

Między rokiem 2019 a 2020 liczba przypadków uchylania się od obowiązkowych szczepień wzrosła o 1 966.

Najmniej dzieci i młodzieży niezaszczepionych z powodu uchylania się od obowiązkowych szczepień było w 2009 r. – 3 077, to jest ponad 16 razy mniej niż w 2020 r.

Continue reading

Jakie były przyczyny zgonów w Polsce w latach 2010-2020?

W 2020 r. w Polsce zmarło 477,4 tys. osób.

Do 5 głównych przyczyn zgonów w 2020 r. należały:

  • choroby układu krążenia (178 748)
  • nowotwory (101 552)
  • objawy, cechy chorobowe i nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych niesklasyfikowane gdzie indziej (52 270)
  • COVID-19 (41 442)
  • choroby układu oddechowego (28 699).

Continue reading

Spadek powołań kapłańskich. Jak zmieniała się liczba alumnów diecezjalnych?

Liczba alumnów diecezjalnych w Polsce, czyli osób przygotowujących się do święceń kapłańskich w seminariach duchownych, zmniejszyła się ponad 3 krotnie między rokiem 1992 a 2020.

W 1992 r. w seminariach duchownych było 5 367 alumnów diecezjalnych, podczas gdy w 2020 r. –
1 619.  

Continue reading

Prawie co czwarty Polak (23%) nie rozumie wpływu inflacji na wartość nabywczą pieniądza (sondaż)

Prawie co czwarty Polak (23%) nie rozumie wpływu inflacji na wartość nabywczą pieniądza. Jednak zdecydowana większość twierdzi, że obecnie płaci więcej za tą samą ilość produktów niż rok temu (91%) i oczekuje, że ceny w ciągu najbliższych miesięcy będą rosły (93%). Jednocześnie prawie dwie trzecie pracujących Polaków (64%) przyznało, że nie otrzymało podwyżki wynagrodzenia w ciągu ostatniego roku – tak wynika z badania przeprowadzonego dla projektu ciekaweliczby.pl na panelu Ariadna.

Continue reading

Ile sklepów jest w Polsce?

Na koniec 2020 r. w Polsce funkcjonowało:

319 936 sklepów ogółem, czyli o 13 404 mniej ↓ niż 2019 r. i o 17% mniej niż w 2008 r. (385 663)

– w tym 8 170 supermarketów, czyli o 225 więcej ↑ niż w 2019 r. i jednocześnie ponad 2 razy więcej niż w 2008 r. (3 629).

Zakaz handlu w niedzielę obowiązuje od 1 marca 2018 r.

 

Continue reading

Ile wynosi zadłużenie szpitali?

Wartość zobowiązań ogółem samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej wynosiła:

II kw. 2009 – 9 646,3 mln zł

II kw. 2015 – 10 863,8 mln zł

II kw. 2021 – 16 758,2 mln zł

Między II kwartałem 2009 a 2015 r. zadłużenie wzrosło o 1,2 mld zł,

a między II kwartałem 2015 a 2021 r. zadłużenie wzrosło o 5,9 mld zł.

Continue reading

15% Polaków osobiście doświadczyło hejtu w Internecie (sondaż)

15% dorosłych Polaków w ciągu ostatniego roku osobiście doświadczyło hejtu w Internecie, rozumianego jako obrażanie, wyzywanie, poniżanie, wyśmiewanie lub zniesławianie. Hejtu doświadczyła aż co czwarta osoba (24%) w wieku 18-24 lata. Przeważa przekonanie, że u podłoża hejtu może tkwić brak satysfakcji z życia (37%), chęć zwrócenia na siebie uwagi i zyskania rozgłosu (33%), frustracja (32%) lub zazdrość (31%). Ale nie brakuje też głosów, że za hejtem stoją opłacone trolle lub boty (34%) i może on być związany z walką polityczną (27%). Co więcej, ponad połowa Polaków (58%) jest zdania, że obecnie za rządów PiS jesteśmy dla siebie mniej życzliwi i mniej się szanujemy, niż w przeszłości za rządów PO-PSL i jest to aż o 10 punktów procentowych więcej niż jeszcze 2 lata temu – tak wynika z badania przeprowadzonego dla ciekaweliczby.pl na panelu Ariadna.

Continue reading

Przeciętna emerytura a przeciętne wynagrodzenie

Relacja między przeciętną emeryturą wypłacaną z ZUS a przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce narodowej spadała z 53% w 2011 r. do 48% w 2020 r. Najwyższa relacja była w 2013 r. i wyniosła prawie 55%.

Przeciętna wysokość emerytury wypłacanej z ZUS na koniec 2020 r. wyniosła 2486,81 zł brutto i była wyższa o 38% od emerytury wypłacanej na koniec 2011 r. (1797,47 zł)

Przeciętne miesięcznie wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2020 r. wyniosło 5167,47 zł brutto i było wyższe o 52% od wynagrodzenia w 2011 r. (3399,52 zł).

Continue reading

Ile czasu Polacy przebywali na zwolnieniach lekarskich z powodu depresji i stresu?

W 2020 r. osoby ubezpieczone w ZUS na zwolnieniu chorobowym z powodu reakcji na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne, epizod depresyjny oraz zaburzenia depresyjne nawracające przebywały łącznie ponad 17,6 mln dni i było to ponad 2 razy więcej niż w 2012 r. (8,2 mln dni)

W tym samym czasie łączna liczba dni absencji chorobowej z powodu wszystkich przyczyn zwiększyła się o 24% (wzrost z 206,8 mln w 2012 r. do 256 mln w 2020 r.).

Największy wzrost absencji chorobowej z powodu stresu i depresji nastąpił w roku pandemicznym 2020 w porównaniu do 2019 r. – o 40% (z 12,6 mln dni do 17,6 mln dni). Continue reading

Ile osób posiadało status uchodźcy potwierdzający prawo pobytu na terytorium Polski?

Na koniec pierwszego półrocza 2021 r. w Polsce było 1 289 osób, które posiadały status uchodźcy potwierdzający prawo pobytu na terytorium RP. To o 119 osób więcej niż w 2011 r., ale o 70 mniej niż w 2015 r. i o 119 osób mniej niż w 2014 r., kiedy to najwięcej osób (1 408) posiadało status uchodźcy.

W 2020 r. Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców wydał pozytywne decyzje w sprawie o udzielenie ochrony międzynarodowej w RP 399 osobom (status nadany zgodnie z Konwencją Genewską, ochrona uzupełniająca, zgoda na pobyt tolerowany). To prawie 2 razy mniej niż w roku 2013, w którym takich decyzji było najwięcej – 759.

Continue reading

Ile kilometrów dróg i autostrad oddano do użytku?

Łączna liczba kilometrów autostrad w Polsce zwiększyła się ponad 3-krotnie (z 535 km do 1715 km), a dróg ekspresowych aż ponad 13-krotnie (z 190 km do 2557 km) między 2004 r. a 2020 r.

Najwięcej nowych autostrad oddano do użytku w 2011 r. – 210 km i w 2012 r. – prawie 241 km.

W latach 2017 i 2018 oraz w 2021 (do końca czerwca) nie oddano do użytku ani jednego kilometra autostrady.

Continue reading

Zazdrość po polsku – badanie

Zazdrość wpływa na nasze decyzje zakupowe. Co drugi Polak przyznaje się do tego, że kupił produkt, bo posiada go ktoś inny. Z kolei co czwarty Polak zdecydował się kupić coś, na co go nie stać, tylko dlatego, że znajomy posiada taką rzecz – tak wynika z badania „Polacy o zazdrości”, które zostało zaprezentowane podczas 8. konferencji Nienieodpowiedzialnych „Zazdrość, nierówność, polaryzacja… przyszłość?” (2020).

Continue reading